Bismillahirrahmanirrahim

Deki: O, Allahtır

Kuranı kerimde 2697 kez geçen Allah ismi, kullanım sıklığı ile şanına yaraşır bir yer tutmuştur. Allah'a atfen kullanılan açık ve gizli zamirler bunun dışındadır. Eğer sayıya Allah'a atfen kullanılan açık ve gizli zamirleride dahil edersek, sayı 6000'i geçer. Kur'an ın amacı lafzi bir inşadan çok, manevi bir inşaadır. Bu yüzden muhatabının Allah tasavvurunu inşa etmesini amaçlar.

Allah tasavvurunu inşa eden bu bu sure ve ayetler, Allah resulunun kuran içinde, en çok dikkat çektiği ve üzerinde durmaya dikkat çektiği sure ve ayetlerdir. Bunlar adeta ilahi bir kart vizit mesabesindedir. Allaha yönelen kulun, Ey Allahım! seni tanımak istiyorum! duasına sunulmuş bir karşılık niteliğindedir. Bunların başında ihlas suresi gelir. Bu surede Allahu teala zatı hakkında bilgi verir. Yani ihlas suresi, Allahın Allah hakkında konuştuğu bir suredir.

İhlas suresi, kul(de ki) diyerek söze girer. Surenin söze de ki emri ile girmesi, anlama bir çok şey katar. Bunları maddeler halinde sıralayalım:

1. Bu bir emirdir. Muhatabın zihnini, bu mesajın emretmeye mustahak yüce bir makamdan geldiğine hazırlar

2. Bu talim ve terbiyeyi amaçlayan bir emirdir. Allah cc hakkında bize bir ikrarı talim ettirir. Dil ile ikrar, imanın, Marifet ve kalb ile tasdikten sonra 3. basamağıdır. Vahyin terbiyesine teslim olan birine düşen, ilk iki basamağı çıkmış olmaktır.

3. Kul(de ki) emri, bir şeyi yapmamızı değil dememizi emreder. Çünkü Allah hakkında doğru tasavvuru dile getirmek , yapmanın ,yani salih amelin ta kendisidir.

4. Bir tek de ki emri ile , tüm sure haber türünden, inşa türüne taşınmıştır. Eğer baştaki kul emri olmasaydı, ihlas suresi haber cümlelerinden oluşan bir sure olacaktı. Fakat baştaki bu emir, surenin belagat çatısını değiştirmiştir. Kul ile surenin haberden inşaya taşınması , muhataba, seni inşa edeceğim hazırmısın uyarısıdır.

5. Emir kipi ile gelmiş olmasının bir başka anlamıda, ele alınan konunun kişisel tercih ve bireysel yorumlara açık olmayan bir konu olduğunu gösterir .Bu konuda insanın doğrudan ilahi inşaaya muhataç olduğunu delalet eder. Üstelik bu inşa, Allah tasavvuru gibi en yüksek düzeyde bir inşaadır.

6. Kul (deki) emri aynı zamanda karşı ileti isteyen bir hitab biçimidir. Muhataptan; emir tekrarı istenmektedir. Emir tekrarı çok hassas olan ve yanlış anlaşılması durumunda muhatabın çok büyük ziyana uğrayacağı meselelerde istenir.

7. Kul (de ki) emri muhatabının yanlış anlama ihtimali olan hususlarda istenir. Daha önceki yanlış anlamalara gönderme yapan ve onları zimmen kınayan bir vurgusuda vardır.

8. Kul (deki) emri muhataba bu konudaki yanlış anlamaları hiç eğip bükmeden lafı dolandırmadan doğrudan ve açıkca red etme görevini yükler. Bu zımmi göreve aynı konuda tavizsiz olma vurgusuda dahildir.

9. surenin kul deki; ile başlaması tevhidi bilmenin ve buna inanmanın yetmediğini, bunu dile getirmek ve hatta haykırmak gerektiğini zımmen ifade eder.

10.Surenin Kul (de ki) ile başlaması Allah hakkındaki yanlış tasavvurlar sukutla geçiştirilemeyecek kadar önemldir, İmasını içeriğinde taşır.

11. Surenin Kul( de ki) ile başlaması ,Allahı doğru bilme ve tanıma ve anlamanın vaz geçilmez unsurları olan El Esmaul hüsnanın önemine yapılmış örtülü bir vurguya sahiptir.

İhlas suresinde de ki; emrinden sonra gelen cümlenin açılımı şudur: O Allahtır bir tektir. Muhatabtan itiraf etmesi istenen ilk cümle bu. Bu bir itiraftır çünkü bunu söylemek sadece dıştan bir telkin değil aynı zamanda içten bir telkindirde. Fıtrata nakşedilen var oluşsal bilginin telkinidir bu.

Birşeyin adını söylemek onun varlığını peşinen kabullenmektir. Vahiy Allah vardır demez. Bunu demeyi zait görür varlık diye birşey varsa onun varlığını ispata gerek yoktur. Haşa Allah yoktur demek için bile, ;Var olmak gerekir. İnkarcının varlığını bile, Allahın varlığını haykıran bir delildir. Vahy bütün bir var oluş alemini ona atıf olarak sunar. Zaten bütün bir varlığa alem denmesinin nedenide budur.ç. Zira bütün bir varlık onun varlığına atıf yapan bir ilmin alametidir. Alameti inkar malumu inkar, malumu inkar ilmi, inkar ilmi, inkar alimi inkardır.

Kuran onun varlığını isbata ihtiyaç duymaz. Şaairin şu beyti adeta kuranın bu konudaki uslubunu özetler.

Varlığın bilme ne hacet hürrei alem ile

Yeter ispatına halk ettiği bir zerre bile

Eylemin varlığı öznenin varlığını zorunlu kılar. Sanatın varlığı sanaatkarın varlığını zorunlu kılar.

Alemin varlığı alimin varlığını zorulu kılar. Eylem sanat, bilgi ve alemin varlığı özne sanatkar müessir ve bilenin varlığının alameti, işareti ,ayetidir.

vahyin tamamı ayetlerden oluşur. Tıpkı varlığın tamamının ayetlerden oluştuğu gibi. Kuran kendi birimlerine verdiği ayet ismini varlık bütününü oluşturan parçalarada denir. Ve sonuçta kelam kavli bir varlık, varlık fiili bir kelam olur.