Bismillahirrahmanirrahim 

Hiçbir tasavvur, Allah'ı olduğu gibi algılayamaz. Hiçbir akıl, Allah'ın mutlak ve mükemmeliğiyle kavrayamaz.Hiçbir beşeri dil,sahibine Allah'ı gereği gibi anlatma imkanı sunmaz.O'nun azameti karşısında akıllar dumura uğrar,diller lâl olur,mantık iflas eder,nutk tutulur,sözün soluğu kesilir, kelimelerin nabzı durur.

 peki, bu gerçeği bilmemize rağmen Allah cc. hakkında bu satırları aktarmamıza bizi ikna eden gerçekler neler? üç şey:

1.Allah'a inananların Allah tasavvurlarının, vahyin inşa ettiği Allah tasavvurundan gittikçe uzaklaşması

2.Doğru bir Allah tasavvuruna sahip olmadan,sahih bir kulluk, iman ve teslimiyetin gerçekleşmeyeceği

3.Allahcc. doğru bilinmeden, tanınmadan, anlaşılmadan bu öbür hayatın anlam ve amacının asla anlaşılmayacağı.

İşte bu yüzden Allah demek anlam demektir. Modern hayat Allah'tan uzaklaştıkça anlamdanda uzaklaşmaktadır.Anlamsız bir hayat yük,anlamsız bir insan hiç,anlamsız bir dünya canlı cenazelerin meskun olduğu bir mezardır.Vahyin inşa ettiği hayatın merkezinde Allah vardır.Merkezinde Allah olan bir hayatın iki kanadı vardır.

  Tevhid ve Adalet.tevhid kanadı, insan hâlık ilişkisini, Adalet kanadı ,insan, mahluk ilişkisini temsil eder.İnsan ancak bu iki kanat sağlam olursa, sonsuz saadet menziline doğru uçabilir. Bu iki kanla uçarsa gerçek özgürlüğe kavuşabilir. O özgürlük insanı nefsinin isteklerine boyun eğdiren değil,nefsinin köleliğinden kurtarıp Allah'a kul kılan sahici,kalıcı ve değer üretici bir özgürlüktür. Bu kanattan biri veya ikisi kırıksa, o insanın teki veya toplumu, yaralı bir kuş gibi çırpınmaktan , hayatı hem kendisine hem başkalarına zindan etmekten kurtulamaz.

1. El-esmaülhüsna'nın kalbi olarak Allah ismi

Herşeyin bir kalbi vardır. Allah ismi, El-esmaülhüsna'nın kalbidir. Diğer tüm isim sıfatlar bu kalbe dönüktür. Kur'an'a göre fatiha neyse El-Esmaülhüsna ya göre Allah ismide odur. El-esmaülhüsnada Allah ismi,Fatihada besmele gibidir. Rahman Allah ,Rahim Allah,Rab Allah Rezzak Allah cümlelerinde olduğu gibi, tüm diğer isim sıfatlar Allah ismini nitelerler. Allah ismi tüm isim-sıfatların tek mevsufudur.

  Nasıl ki, Kuranın tüm manası fatihada,fatihanınki besmelede toplanmışsa,El-Esmaül hüsnanınkide Allah isminde toplanmıştır. Teşbihte hata olmaz ise Allah ismi esma ve sıfat katarının lokomotifi mesabesindedir. Allah ismi tüm isim-sıfatlar vasıtasıyla tecelli eden farklı renlerdeki ışığın kaynağıdır.

  Allah ismi,99 rakamıyla temsil edilen sınırsız tecelli tesbihinin imamesidir.

  Varlık bu tesbihi kendi lisanınca okur. ''Yedi gök ve yer, ve onlarda yaşayan bilinçli her varlık onun sonsuz yüceliğini dillendirirler; Dahada öte (lisanı hal ile) onun ululuğunu dile getirmeyen bir tek nesne dahi bulunmamaktadır; ve fakat siz onların tesbihini anlamamakta ; buna rağmen O sizi hep hoşgörmekte, sürekli bağışlayıcı davranmaktadır''.(17:44)

Allah ismi özel isim değilidir. Özel isimler birden fazla kişilere verilebilirler.Allah ismi ,dğer esmadan farklı olarak has isimdir.Ne mecazen ne hakikaten, Allah'tan başkası için kullanılamaz.Merhametli kişiye ''rahim'',bilgili kişiye ''Alim'',kudret sahibi kişiye ''kâdir '' denilebilir. Fakat yalnızca Allah Allah'tır. Zaten Lailahe ilallah da bu manayı ifade eder.

2. ''Deki: O Allah'tır...''

  Kur'an'da 2697 kez kullanılan Allah ismi, kullanım sıklığıyla şanına yakışır bir yer tutmuştur.Allah'a atfen kullanılan gizli ve açık zamirler bunun dışındadır. Eğer sayıya Alla'a atfen kullanılan gizli ve açık zamirleride katarsak, sayı 6000'i geçer. Kur'anın amacı lafzi bir inşadan çok, manevi bir inşadır.

  Allah tasavvurunu inşa eden sure ve ayetlerAllah resulunun kuran içinde ençok dikkat çektiği üzerinde durmaya teşvik ettiği sure ve ayetlerdir. Bunlar adeta ilahi bir kartvizit mesabesindedir. Allah'a yönelen kulun, Ey Allahım seni tanımak istiyorum duasına sunulmuş bir karşılık karşılık niteliğindedir. Bunların başında ihlas suresi gelir. Bu surede Allah teala, zatı hakkında bilgi verir. Yani ihlas suresi Allah'ın Allah hakkında konuştuğu bir suredir. İhlas suresi ''kul '' deki diyerek söze  girer. Surenin söze deki emri ile girmesi, anlama bir çok şey katar. bunları maddeler halinde sayalım:

1. Bu bir emirdir. Muhatabın zihnini, bu mesajın emretmeye müstahak yüce bir makamdan geldiğine hazırlar.

2. Bu talim ve terbiyeyi amaçlayan bir emirdir. Allah hakkında bize bir ikrarı talim ettirir. Dil ile ikrar, imanın, marifet ile kalbten tasdikten sonraki üçüncü basamağıdır. Vahyin terbiyesine teslim olan birinedüşen, ilk iki bamağı çıkmış olmaktır.

3.  Kûl (de ki) emri, birşeyi yapmamızı değil, dememizi ister. Çünkü Allah hakkındaki doğru tasavvuru dile getirmek,yapmanın, yani salih amelin ta kendisidir

4.  Birtek de ki emri ile tüm sure haber türünden inşa türüne taşınmıştır. eğer başındaki kul emri olmasaydı, ihlas suresi haber cümlelerinden olşunan bir sure olacaktı. Fakat baştaki bu emir, surenin belagat çatısını değiştirmiştir. kul ile surenin heberden inşa taşınması, muhataba, ''seni inşa edeceğim hazırmısın'' uyarısıdır.

5. Emir kipiyle gelmiş olmasının bir başka anlamıda ele alınan konunun kişisel tercih ve bireysel yorumlara açık olmayan bir konu olduğunu gösterir. bu konuda insanın doğrudan ilahi inşaya muhtaç olduğuna delalet eder. Üstelik bu inşa Allah tasavvuru gibi en yüksek düzeyde bir inşadır.

6.  Kul(deki) emri, karşı ileti isteyen bir hitab biçimidir. Muhatabtan'' emir tekrarı'' istenmektedir. Emir tekrarı çok hassas olan, ve yanlış anlaşılması durumunda muhatabın çok büyük ziyana uğrayacağı meselelerde istenir.

7.  Kul (de ki) emri,muhatabın yanlış anlama ihtimali durumlarında istenir. Daha önceki yanlış anlamalara gönderme  yapan ve onları zimmen kınayan bir vurgusuda vardır.

8.  Kul (de ki) emri,  muahtaba bu konudaki yanlış anlamaları hiç eğip bükmeden , lafı dolandırmadan, doğrudan ve açıkca reddetme görevini yükler.  Bu zimmi göreve , aynı konuda tavizsiz olma vurgusuda dahildir.

9.  Surenin kul (de ki) ile başlaması, tevhidi bilemnin ve buna inanmanın yetmediğini,bunu dile getirmek hatta haykırmak gerektiğini zımmen ifade eder.

10. Surenin kul (de ki) ile başlaması, ''Allah hakkındaki yanlış tasavvurların,sukutla geçirilmeyecek kadar önemlidir'' imasını bünyesinde taşır.

11. Surenin kul(de ki)ile başlaması,Allahı doğru bilme,tanıma ve anlamanın vazgeçilmez unsurları olan El-esmaül- hüsnanın önemine yapılmış örtülü bir vurguya sahiptir.

  İhlas suresindeki ''de ki'' emrinden sonra gelen cümlenin açılımı şudur:''O Allah'tır, bir tektir.'' Muhataptan itiraf etmesi gereken ilk cümle bu. Bu bir itiraftır, çünki bunu söylemek sadece dıştan bir telkin, aynı zamanda içtenbir telkinidirde. Fıtrata nakşedilen varoluşsal bilginin telkinidir bu.

  Bir şeyin adını söylemek, onun varlığını peşinen kabullenmektir.